Α�χαιολογικό Μουσείο Θάσου
Ο σχεδιασμός της νέας μόνιμης έκθεσης βασίστηκε στην ιδέα ότι ένα μεγάλο σ�γχρονο μουσείο σε άμεση επαφή με έναν επισκέψιμο αρχαιολογικό χώρο θα πρέπει να λειτουργεί σπονδυλωτά και να προσφέρει πολλαπλο�ς τρόπους προσέγγισης της θεματολογίας του.
Στην αυλή του Μουσείου, εκτίθενται οργανωμένα σε θεματικές ενότητες αρκετά μαρμάρινα αντικείμενα μεγάλων διαστάσεων. Σαρκοφάγοι, βωμοί, μυλόπετρες, πιεστήρια, μεγάλα ημίεργα γλυπτά, και αρχιτεκτονικά μέλη δίνουν μια πρώτη εικόνα της μεγάλης παραγωγής της αρχαίας Θάσου με βάση το μάρμαρο. Στο κέντρο της αυλής τοποθετήθηκε πολ�χρωμο ψηφιδωτό δάπεδο από ρωμαϊκή έπαυλη.
Στην αίθουσα της υποδοχής (αίθουσα 1) εκτίθεται ο γνωστός αρχαϊκός κριοφόρος κο�ρος, εμβληματικό ε�ρημα της Θάσου, συνοδευόμενος από ψηφιοποιημένο εποπτικό υλικό για την ιστορία και τις τεχνικές της μεγάλης γλυπτικής. O κο�ρος με το κριάρι, ψηλός τρισήμισι μέτρα, χρονολογείται στο 600 π.Χ. Βρέθηκε το 1911, όταν η Γαλλική Σχολή άρχισε τις συστηματικές ανασκαφές στην Ακρόπολη. Ήταν επαναχρησιμοποιημένος σε 5 κομμάτια στην αρχαιότητα ως οικοδομικό υλικό στο τμήμα του τείχους. Στην ίδια αίθουσα εκτίθεται και το αρχαϊκό ανάγλυφο με θεά σε κόγχη. Πρόκειται για αναθηματικό ανάγλυφο του 490 π.Χ. που παριστάνει δ�ο νεαρές κοπέλες από αριστερά να φέρνουν δώρα σε μια θεά καθισμένη σε κόγχη.
Προχωρώντας στο πρώτο τμήμα της έκθεσης (αίθουσες 4-5) ο θεατής έχει την ευκαιρία να δει αντικείμενα που εκτίθενται για πρώτη φορά και αφορο�ν την προϊστορία του νησιο�, από την Παλαιολιθική Εποχή μέχρι την Εποχή του Σιδήρου. Η έκθεση αρχίζει με βασικές πληροφορίες για τη γεωμορφολογία και το φυσικό περιβάλλον του νησιο�. Τα αρχαιότερα ευρήματα της έκθεσης είναι τα λίθινα, οστέϊνα και κεράτινα εργαλεία από τα ορυχεία ώχρας που έχουν εντοπιστεί στην θέση Τζίνες, κοντά στα σημερινά Λιμενάρια. Στη συνέχεια παρουσιάζονται εργαλεία, αγγεία, κοσμήματα και μικροαντικείμενα από τους τρεις σημαντικότερους προϊστορικο�ς οικισμο�ς της Θάσου, των Λιμεναρίων, της Σκάλας Σωτήρος και του Καστριο� Θεολόγου, που εκπροσωπο�ν τρεις διαφορετικές περιόδους, τη Νεολιθική, την Εποχή του Χαλκο� και την Εποχή του Σιδήρου. Την έκθεση πλουτίζουν πιστές αναπαραστάσεις ενός σπιτιο� της Ύστερης Εποχής Χαλκο� κι ενός λιθόκτιστου οικογενειακο� τάφου της Εποχής Σιδήρου από τον οικισμό στο Καστρί Θεολόγου, ενώ εντυπωσιακές είναι και οι λίθινες ανθρωπόμορφες στήλες, οι περισσότερες από τις οποίες βρέθηκαν εντοιχισμένες στους περιβόλους της Σκάλας Σωτήρος.
Σε μικρή προθήκη στην αρχή της αίθουσας 6 εκτίθεται κεραμική από τα αρχαιότερα στρώματα που έχουν αποκαλ�ψει οι ανασκαφές στη βόρεια συνοικία της αρχαίας πόλης (από την αρχή του 7ου π.Χ. αιώνα). Σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο εκτίθεται η επιγραφή από το ?μνήμα? του Γλα�κου, ένα από τα πιο σεβάσμια μνημεία της αρχαίας πόλης, που βρέθηκε στην Αγορά της Θάσου. Μια μικρή προθήκη περιέχει αγγεία που έφεραν μαζί τους από την Πάρο οι πρώτοι άποικοι. Απέναντι βλέπουμε αντίγραφα των ανάγλυφων αιλουροειδών που τώρα βρίσκονται στο Μουσείο του Λο�βρου και άλλοτε κοσμο�σαν την είσοδο του ιερο� του Απόλλωνα (640-630 π.Χ.). Εκτίθενται επίσης αρχιτεκτονικά μέλη από τα πρώτα κτίρια της πόλης (κιονόκρανα, γείσα), γλυπτά (κο�ροι, κόρες) και εισαγμένα ανατολίζοντα αντικείμενα που φανερώνουν τις έντονες ιωνικές και νησιωτικές επιδράσεις των πρώτων φάσεων. Στο δε�τερο μέρος της αίθουσας 6, εκτίθενται επιγραφές, δικαστικά πινάκια, γλυπτά και ένα πρόπλασμα της αρχαίας αγοράς.
Στην αίθουσα 7 επιχειρείται η ανασ�σταση της πολεοδομικής οργάνωσης της πόλης, από τη δημιουργία της πρώτης αποικιακής εγκατάστασης μέχρι και τους βυζαντινο�ς χρόνους. Παράλληλα, σκιαγραφείται η καθημερινή ζωή των κατοίκων της. Με αφορμή την έκθεση του αποσπασματικά σωζόμενου αναγλ�φου από την π�λη του Δία και της Ήρας ο θεατής πληροφορείται για το τείχος και τις π�λες της πόλης.
Σχέδια, τρισδιάστατες αναπαραστάσεις, φωτογραφίες και πληροφοριακά κείμενα διαφωτίζουν την μορφή, εξέλιξη και λειτουργία των θασιακών σπιτιών. Από αυτήν την αίθουσα είναι ορατά και τμήματα από αρχαία σπίτια που διατηρο�νται στο υπόγειο του Μουσείου. Σ?αυτό το σημείο της πόλης υπήρξε συνεχής κατοίκηση από τον 5ο αιώνα π.Χ. έως και τον 5ο αιώνα μ.Χ. Αντικείμενα από τον οικιακό εξοπλισμό (μαγειρικά σκε�η, οικοσκευή συμποσίων, εργαλεία, παιχνίδια?) εικονογραφο�ν με ε�γλωττο τρόπο την καθημερινή ζωή και τις δραστηριότητες των ανθρώπων που τα κατοικο�σαν. Η έκθεση πλουτίζεται με έργα γλυπτικής, αγγειογραφίας και κοροπλαστικής με παραστάσεις ανδρών και γυναικών σε τυπικές εκφάνσεις του καθημερινο� τους βίου.
Στην αίθουσα 8 επιγραφικά μνημεία και γλυπτά δίνουν στοιχεία για την πόλη κατά τη ρωμαϊκή περίοδο με έμφαση στην αυτοκρατορική λατρεία. Χαρακτηριστικά είναι τα πορτραίτα επιφανών πολιτών, ενώ ιδιαίτερα επιβλητικός είναι και ο ανδριάντας του αυτοκράτορα Αδριανο� που ευεργέτησε την πόλη.
Στην αίθουσα 9, αρχιτεκτονικά μέλη και κινητά ευρήματα από τις πρωτοβυζαντινές εκκλησίες της Θάσου και κάποια κοσμικά αντικείμενα αντιπροσωπε�ουν μορφές της τέχνης που προσαρμόζεται στις θρησκευτικές και πολιτικές εξελίξεις των καιρών.
Στο δε�τερο μέρος της έκθεσης για τις ιστορικές περιόδους, με ενότητες εκθεμάτων που αναπτ�σσονται στις αίθουσες 10-16, επιχειρείται να δοθεί διαχρονικά η εικόνα των διαφορετικών τομέων της ζωής της πόλης. Έτσι, επιλέχθηκε να παρουσιαστο�ν τα ευρήματα σε ξεχωριστές ενότητες με τη σειρά για τη θρησκευτική ζωή, τις παραγωγικές και τις οικονομικές δραστηριότητες των Θασίων, τις τέχνες της αγγειογραφίας, της κοροπλαστικής και της κατασκευής πήλινων ακροκεράμων η γείσων, της γλυπτικής σε μάρμαρο, τα έθιμα ταφής και την οργάνωση των νεκροπόλεων.
Πρώτη ενότητα είναι αυτή της θρησκευτικής ζωής (αίθουσα 10) όπου τα ευρήματα που την αφορο�ν παρουσιάζονται ομαδοποιημένα για τους θεο�ς τους οποίους τιμο�σαν ιδιαιτέρως οι Θάσιοι (Απόλλων, Αθηνά, Δήμητρα και Κόρη, Ποσειδών, Άρτεμις, Ηρακλής, Θεαγένης, Ήρωες, Κυβέλη και ανατολικές θεότητες).
Η μικρή αίθουσα 11 λειτουργεί ως μικρή στάση και ανάπαυλα για ξεκο�ραση του επισκέπτη πριν συνεχίσει την περιήγησή του στην υπόλοιπη έκθεση του Μουσείου.
Στην αίθουσα 12 συνεχίζεται η έκθεση για τη θρησκευτική ζωή και τα ιερά (Διόνυσος και συνοδοί, Αλέξανδρος, Θέατρο).
Στην αίθουσα 13 παρουσιάζονται χαρακτηριστικοί τομείς της οικονομικής ζωής του νησιο� που βασίζονταν στις άφθονες πλουτοπαραγωγικές πηγές του. Η οργάνωση της παραγωγής αντικατοπτρίζεται στα αντιπροσωπευτικά σ�νολα νομισμάτων της Θάσου που καλ�πτουν όλες τις χρονικές περιόδους.
Βασική καλλιέργεια, κυρίως στα κλασικά και ελληνιστικά χρόνια, ήταν αυτή του αμπελιο�. Η Θάσος παρήγαγε κρασί ανώτερης ποιότητας, διάσημο στον τότε γνωστό κόσμο. Η διαδικασία της παραγωγής και πώλησης του κρασιο� βρισκόταν κάτω από στενό κρατικό έλεγχο. Αυτό φαίνεται τόσο από νόμους που σώθηκαν σε επιγραφές, όσο και τα σφραγίσματα στους αμφορείς στους οποίους συσκε�αζαν το κρασί για την παλαίωση και την πώλησή του.
Στην αίθουσα 14 παρουσιάζονται τα εργαστήρια και οι τεχνίτες του πηλο� με χαρακτηριστικά παραδείγματα της κοροπλαστικής (δηλαδή της κατασκευής πήλινων αγαλματιδίων), της αγγειοπλαστικής και της αγγειογραφίας. Ο πηλός σε όλες τις εποχές είναι το κατεξοχήν υλικό για την κατασκευή των κεράμων για τις στέγες καθώς και για άλλα στοιχεία της ανωδομής των κτιρίων, οπότε στην αίθουσα 14β παρουσιάζεται η τέχνη του πηλο� στην αρχιτεκτονική.
Η αίθουσα 15 είναι αφιερωμένη στη γλυπτική σε μάρμαρο, που είναι ιδιαίτερα ανθο�σα τέχνη στη Θάσο, νησί πλο�σιο σε μαρμαροφόρα κοιτάσματα και ανοιχτό στις επιρροές από τον αιγαιακό κόσμο.
Στην αίθουσα 16, εκτίθεται ένα σ�νολο ημίεργων γλυπτών, αφορμή για τον επισκέπτη να γνωρίσει τα διαφορετικά στάδια της εργασίας του γλ�πτη. Στην ίδια αίθουσα εκτίθενται χαρακτηριστικά σ�νολα ταφικών κτερισμάτων και επιτ�μβιων μνημείων, ευρήματα των ανασκαφών κυρίως των τελευταίων ετών.
Η επίσκεψη στο Μουσείο ολοκληρώνεται με το πέρασμα από το υπερώο (αίθουσα 17) από το οποίο οι επισκέπτες μπορο�ν να θαυμάσουν την πίσω όψη του αγάλματος του Κο�ρου.
