Forrest ()

Το παραποτάμιο δάσος Κοτζά Ορμάν ή Μεγάλο Δάσος αποτελεί φυσικό τοπίο ανεκτίμητης οικολογικής αξίας και ομορφιάς. Ήταν κάποτε από τα μεγαλ�τερα υδροχαρή της Ευρώπης, καθώς τη δεκαετία του "50 είχαν καταγραφεί 74.000 στρέμματα. Το 1946 όμως εκχερσώθηκαν 54.000 στρέμματα και δόθηκαν στους αγρότες για καλλιέργεια, αφήνοντας ένα μικρό κομμάτι, το οποίο το Δασαρχείο Καβάλας προσπαθεί να διαφυλάξει περιφράζοντας περιμετρικά τμήματα γης και απαγορε�οντας οποιαδήποτε ανθρώπινη δραστηριότητα. Τα φυτά που κυριαρχο�ν είναι οι ιτιές, τα σκλήθρα, οι βελανιδιές, οι φτελιές, οι φράξοι και τα αναρριχόμενα φυτά (η αγράμπελη, ο λυκίσκος, ο κισσός κ.ά.). Καταγράφονται αρκετά είδη της άγριας πανίδας, όπως ο αγριόχοιρος, το τσακάλι, η αλεπο�, το ζαρκάδι, ο λαγός, ο ασβός και ο μοναδικός μη εκτρεφόμενος πληθυσμός κολχικο� φασιανο� στην Ευρώπη. Το Δασαρχείο σε μια έκταση περίπου 15.000 στρεμμάτων καλλιεργεί λε�κες, στοχε�οντας τόσο στην παραγωγή ξυλείας όσο και στην επαναδημιουργία του φυσικο� παραποτάμιου δάσους.

Η παρουσία σημαντικών ορεινών όγκων και δασών συνθέτει το πλο�σιο φυσικό περιβάλλον του Νομο� Δράμας. Ο ορεινός όγκος βρίσκεται στο κεντρικό και βόρειο τμήμα του κι εκτείνεται κατά μήκος της ελληνοβουλγαρικής μεθορίου. Ανήκει στην οροσειρά της Κεντρικής Ροδόπης με ψηλότερη κορυφή αυτήν του Παρθένου Δάσους με 1.953 μ.. Η περιοχή χαρακτηρίζεται από τα συμπαγή δάση που καλ�πτουν ποσοστό 90% της συνολικής έκτασης.

Στο νομό Δράμας κυρίαρχο στοιχείο στη φυσιογνωμία της περιοχής είναι το φυσικό περιβάλλον με τους μοναδικο�ς βιότοπους και τα εντυπωσιακά δασικά τοπία, τα οποία και αποτελο�ν σημεία αναφοράς για κάθε δραστηριότητα σε αυτόν. Αυτό υποστηρίζεται γιατί περιλαμβάνει όλες σχεδόν τις ζώνες βλάστησης που μπορο�ν να συναντηθο�ν στην Ελλάδα, αλλά και γιατί η χλωρίδα της περιοχής είναι πολ� πλο�σια σε φυτικά είδη (πάνω από 1000), περιλαμβάνοντας και μοναδικά για την Ελλάδα είδη. Η ποικιλία της βλάστησης οφείλεται στη θέση και γεωμορφολογία της περιοχής, στο κλίμα και έδαφος, αλλά και στη γεωϊστορία του τόπου. 
Η βλάστηση του νομο� μπορεί να περιγραφεί ως εξής: 
Ξεκινώντας από την πόλη της Δράμας και ανερχόμενοι υψομετρικά συναντάμε τους πρινώνες ή τις δασικές εκτάσεις με το πουρνάρι που φθάνουν περίπου μέχρι το υψόμετρο των 400 μέτρων. Άλλα είδη που υπάρχουν στα δάση αυτά είναι ο γα�ρος, το παλιο�ρι, η κρανιά, η πτελέα (καραγάτσι), ο βάτος κ.ά. 
Ψηλότερα (μέχρι υψόμετρου 800 μ.) και στις ημιορεινές και ορεινές πλέον περιοχές, συναντάμε τα δάση φυλλοβόλων δρυών, όπου ενδιάμεσα και σε υγρές θέσεις υπάρχουν δάση καστανιάς και φλαμουριάς. Σε αυτά εμφανίζονται σποραδικά ή κατά ομάδες και τα είδη σκλήθρο, λεπτοκαρυά, καρυδιά, οστρυά, φράξος, άρκευθος (κέδρος) κ.ά. 
Σε μεγαλ�τερο υψόμετρο απαντώνται τα δάση της οξιάς και των παραμεσογείων κωνοφόρων, που φθάνουν μέχρι τα 1.800 μ. 
Στη ζώνη αυτή, εκτός από τα δάση της οξιάς, υπάρχουν και τα δάση της μα�ρης πε�κης. Άλλα είδη που υπάρχουν είναι: ελάτη, άρκευθος, λε�κη τρέμουσα, σημ�δα, ιτιές, βάτος των ιδαίων, αδριανός, σορβιές, σφενδάμια, μ�ρτιλλα κ.ά.
Παράλληλα με τα δάση της οξιάς και σε υψόμετρα 1000 -1950 μ. υπάρχουν τα δάση των ψυχροβίων κωνοφόρων, σπουδαίας και ιστορικής σημασίας, γιατί αποτελο�νται από είδη που χάθηκαν οριστικά από την περιοχή. Σε αυτά κυριαρχο�ν τα κωνοφόρα με την ερυθρελάτη και τη δασική πε�κη, ενώ υπάρχουν και τα είδη των δασών της οξιάς.

Βρίσκεται στα όρια των Νομών Ξάνθης και Καβάλας, νότια του οικισμο� της Σταυρο�πολης με έκταση 2.380 εκτάρια. Είναι από τα ωραιότερα τοπία της Ελλάδας με μεγάλο οικολογικό ενδιαφέρον. Μπορεί κανείς να δει πληθώρα σπάνιων φυτών, όπως η αγριοπασχαλιά, η χαμπερλέα, η κόκκινη παιώνια και ο ράμνος της Ροδόπης. Παράλληλα, πλο�σια είναι και η πανίδα της περιοχής όπου φωλιάζουν λ�κοι, αγριόγατοι -που είναι είδος προς εξαφάνιση- βίδρες, κουνάβια, αλλά και σπάνια πουλιά όπως ο μαυροπελαργός, το όρνιο, η αλκυώνη, η καστανόχηνα και η λαγγόνα. Μέσα από τα Στενά του Νέστου διέρχεται η σιδηροδρομική γραμμή που συνδέει τη Θεσσαλονίκη με τις πόλεις της Θράκης, ακολουθώντας ένα μαγευτικό τοπίο. Εκτός, όμως από το τρένο υπάρχει και χαραγμένο μονοπάτι, το οποίο ξεκινάει από τον οικισμό της Γαλάνης και φτάνει μέχρι τη Σταυρο�πολη και Λειβαδίτη.

Βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο του νομο�, κάτω από την ψηλότερη κορυφή της κεντρικής Ροδόπης, στα 1.953μ. Το 1980 το δάσος ανακηρ�χθηκε Διατηρητέο Μνημείο της Φ�σης, λόγω της μεγάλης οικολογικής του αξίας, καθώς είναι από τα ελάχιστα δάση της Ευρώπης που είναι παρθένα. Χαρακτηρίζεται παρθένο διότι η εξέλιξή του ακολο�θησε μόνο τους κανόνες της φ�σης και δεν επηρεάστηκε από την ανθρώπινη δραστηριότητα. Από το 1980 μέχρι σήμερα βρίσκεται σε καθεστώς απόλυτης προστασίας και η μοναδική επιτρεπόμενη δραστηριότητα είναι η επιστημονική έρευνα. Η μορφή του παρθένου δάσους διαφέρει από τα κοινά δάση, επειδή σε αυτό συνυπάρχουν διάφορα είδη πλατ�φυλλων και κωνοφόρων όλων των ηλικιών. Κυρίαρχα είδη είναι τα έλατα, τα πε�κα, οι οξιές, ενώ απαντώνται σφενδάμια, σημ�δες κ.ά. Περιφερειακά του παρθένου δάσους υπάρχει ζώνη προστασίας όπου απαγορε�εται η βόσκηση και το κυνήγι, ενώ επιτρέπεται η ξυλοπαραγωγή και η δασική αναψυχή. Η πανίδα του δάσους είναι πολ� πλο�σια σε είδη και σε αριθμο�ς. Η περιοχή αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ελληνικά ορεινά οικοσυστήματα, με την εμφάνιση όλων σχεδόν των άγριων ειδών που ζουν στα ελληνικά βουνά. Αναπαράγονται περισσότερα από 100 είδη πουλιών, ανάμεσα στα οποία αρκετά προστατε�ονται σε ελληνικό και διεθνές επίπεδο. Το ίδιο πλο�σια σε αριθμό είναι τα θηλαστικά, με την παρουσία 32 ειδών, μερικά από τα οποία είναι σπάνια για τον ελληνικό χώρο, όπως η αρκο�δα και το ελάφι. (www.in.gr/agro/) Επίσης, στην περιοχή διακρίνουμε και περιοχές που βρίσκονται υπό εθνικό καθεστώς προστασίας κι ανήκουν στην κατηγορία Διατηρητέα Μνημεία της Φ�σης: Οι περιοχές της περιοχής μελέτης που χαρακτηρίζονται ως Διατηρητέα Μνημεία της Φ�σης είναι: �/tΤο Παρθένο Δάσος της κεντρικής Ροδόπης, με έκταση 550 εκταρίων, κι υπάγεται στο δασαρχείο Δράμας (ΦΕΚ 121/Δ/80), 1. οι πηγές του ποταμο� Αγγίτη, 2. το παρθένο δάσος του Φρακτο�, 3. το δάσος της Ελατιάς, 4. οι λίμνες του Νέστου, 5. ο καταρράκτης στη περιοχή Διποτάμων, 6. το σπήλαιο Μαρά, 7. η τεχνητή λίμνη των Λευκογείων, 8. το χιονοδρομικό κέντρο στο όρος Φαλακρό.

Στην οροσειρά της Ροδόπης, στα σ�νορα με τη Βουλγαρία, υπάρχει το δάσος Δρυμός, γνωστό και ως Χαϊντο�. Το δάσος Χαϊντο�ς είναι ένας επίγειος παράδεισος με θεόρατες αιωνόβιες οξιές �ψους άνω των 30 μέτρων. Εκτός από τις οξιές το δάσος έχει πε�κα, ελάτη, ερυθρελάτη αλλά και κίτρινο κρίνο που φ�εται στα βουνά της Ροδόπης. Στην περιοχή βρίσκουν καταφ�γιο αρκο�δες, λ�κοι και ζαρκάδια. Από την δεκαετία του ογδόντα 180 στρέμματα του δάσους έχουν χαρακτηριστεί «Μνημείο της Φ�σης» και είναι προστατευόμενη περιοχή. Στην περιοχή συναντά κανείς αρκετά φυτά ενδημικά της Ροδόπης, καθώς και άλλα σπάνια είδη χλωρίδας του ελλαδικο� χώρου. Υπάρχουν επίσης σπάνια είδη θηλαστικών και ορνιθοπανίδας. Στη Χαϊντο� υπάρχουν γυμνές εκτάσεις και λιβάδια καθώς και γυμνές ορεινές πλαγιές. Πολλά ρυάκια και μικροί ποταμοί ρέουν με γρήγορα και κρ�α νερά που αποτελο�ν τη ζώνη της πέστροφας. Πρόκειται για ένα δάσος με αιωνόβιες οξιές, έκτασης 18 εκταρίων και βρίσκεται στην περιοχή του βουνο� Χαϊντο�, στην οροσειρά της Κεντρικής Ροδόπης, βόρεια από την πόλη της Ξάνθης. Το �ψος των δέντρων ξεπερνάει τα 30μ. και η διάμετρος του κορμο� τους κυμαίνεται γ�ρω στο 1-1,30μ. δημιουργώντας μια επιβλητική εικόνα. Στην ευρ�τερη περιοχή (όρος Χαϊντο�, όρος Κο�λα και γ�ρω κορυφές) υπάρχουν πολλά σπάνια θηλαστικά και πτηνά. Σπουδαιότερα από αυτά είναι η αρκο�δα, το ζαρκάδι, ο λ�κος, το αγριογο�ρουνο, η αλεπο�, το κουνάβι, οι αγριόκουρκοι, οι νεροκότσιφες, οι μακροτσικλιτάρες.

Το Δάσος της Οξιάς στην Τσίχλα-Χαϊντο� Ξάνθης, με έκταση 18 εκταρίων, κι υπάγεται στο δασαρχείο Ξάνθης (ΦΕΚ 121/Δ/80). Πρόκειται για ένα δάσος με αιωνόβιες οξιές, έκτασης 18 εκταρίων και βρίσκεται στην περιοχή του βουνο� Χαϊντο�, στην οροσειρά της Κεντρικής Ροδόπης, βόρεια από την πόλη της Ξάνθης. Το �ψος των δέντρων ξεπερνάει τα 30μ. και η διάμετρος του κορμο� τους κυμαίνεται γ�ρω στο 1-1,30μ. δημιουργώντας μια επιβλητική εικόνα. Στην ευρ�τερη περιοχή (όρος Χαϊντο�, όρος Κο�λα και γ�ρω κορυφές) υπάρχουν πολλά σπάνια θηλαστικά και πτηνά. Σπουδαιότερα από αυτά είναι η αρκο�δα, το ζαρκάδι, ο λ�κος, το αγριογο�ρουνο, η αλεπο�, το κουνάβι, οι αγριόκουρκοι, οι νεροκότσιφες, οι μακροτσικλιτάρες.

Ο Νομός Δράμας, είναι προικισμένος με πλο�σια δασική έκταση. Στην οροσειρά της Κεντρικής Ροδόπης διακρίνονται τα δάση της Ελατιάς ή Καρά Ντερέ, στην περιοχή Σιδηρονέρου - Σκαλωτής. Η περιοχή βρίσκεται στο κεντρικό και βόρειο τμήμα του νομο� και εκτείνεται κατά μήκος της ελληνοβουλγαρικής μεθορίου. Τα δάση καλ�πτο�ν το 37% της συνολικής επιφάνειας του νομο� και το δάσος της Ελατιάς αποτελεί το μεγαλ�τερο δασικό σ�μπλεγμα στη χώρα. Το σπάνιο κοκκινόκορμο έλατο (ερυθρελάτη) ευδοκιμεί μόνο εδώ σε υψόμετρο 1200μ. χαμηλότερα συναντώνται η Χνοώδης και η Πλατ�φυλλος Δρυς, ενώ ψηλότερα είναι η ζώνη της Οξιάς, του Μα�ρου Πε�κου και της Ελάτης. Το δασικό χωριό αποτελεί μια βάση από όπου μπορο�ν να πραγματοποιηθο�ν εκδρομές στο Στραβόρεμα και στο γειτονικό πανέμορφο δάσος, όπου μέσα σ" ένα θαυμάσιο περιβάλλον κυλο�ν γάργαρα παγωμένα νερά δίνοντας τη δυνατότητα σε όλους να απολα�σουν την υπέροχη αίσθηση της άμεση επαφής με τη φ�ση. (NESTOS – MESTA 001) Το δάσος Ελατιάς βρίσκεται στο κεντρικό και βόρειο τμήμα του νομο� και εκτείνεται κατά μήκος της ελληνοβουλγαρικής μεθορίου. Χαρακτηρίζεται από δάση που την καλ�πτουν σε ποσοστό 90% και την �παρξη του χωριο� Ελατιάς. Στη θέση Κο�τρα και σε απόσταση 72χλμ. από τη Δράμα υπάρχει το μοναδικής ομορφιάς δάσος ερυθρελάτης και στην ευρ�τερη περιοχή της Ελατιάς, στη θέση Μαγο�λα υπάρχει δάσος σημ�δας. Αλλα είδη δένδρων που απαντώνται είναι η οξιά, η δασική πε�κη, ο γα�ρος, ο φράξος κ.ά., ενώ υπάρχει και πλήθος ποωδών φυτών, καθώς και μανιταριών. Γενικά, η χλωρίδα της Ελατιάς είναι πλο�σια σε είδη (περισσότερα από 700), με πολλά σπάνια για τον ελληνικό χώρο. Η πανίδα της περιοχής είναι και αυτή πλο�σια σε είδη, όπως η καφέ αρκο�δα, το αγριογο�ρουνο, το ελάφι, το ζαρκάδι, ο λ�κος και πολλά είδη πουλιών, π.χ. αετοί και γεράκια

Στο νησί της Θάσου υπάρχει το σημαντικό δάσος Ιψαρίου, μία περιοχή με σπάνια χλωρίδα και σπάνιας ομορφιάς δάσος. Το κ�ριο χαρακτηριστικό της περιοχής είναι η παρουσία ενός αρκετά μεγάλου βουνο� για τα δεδομένα των Μεσογειακών νησιών, ενώ η μεγαλ�τερη απειλή προέρχεται από το οδικό δίκτυο, τις φωτιές και την υλοτόμηση.

Στο νησί της Θάσου υπάρχει το σημαντικό δάσος Ιψαρίου, μία περιοχή με σπάνια χλωρίδα και σπάνιας ομορφιάς δάσος. Το κ�ριο χαρακτηριστικό της περιοχής είναι η παρουσία ενός αρκετά μεγάλου βουνο� για τα δεδομένα των Μεσογειακών νησιών, ενώ η μεγαλ�τερη απειλή προέρχεται από το οδικό δίκτυο, τις φωτιές και την υλοτόμηση.

Το άλσος της Κομοτηνής είναι ο πνε�μονας πρασίνου της πόλης και προσφέρεται για περπάτημα ή τρέξιμο, ποδηλασία, και παιχνίδι για μικρο�ς και μεγάλους. Υπάρχουν διαμορφωμένοι χώροι με κιόσκια, τραπεζάκια, παγκάκια, πλακόστρωτα μονοπάτια, κρήνες, γήπεδα μπάσκετ, βόλεϊ και τένις. Το άλσος διασχίζει ασφαλτοστρωμένος δρόμος που οδηγεί στο ιστορικό Οχυρό της Νυμφαίας. Επίσης, υπάρχει και ένα τουριστικό περίπτερο όπου μπορεί να απολα�σει κάποιος το αγαπημένο του ρόφημα ή φαγητό, αγναντε�οντας αμφιθεατρικά τον κάμπο της Ροδόπης, την πόλη της Κομοτηνής, των προαστίων της καθώς και το Θρακικό Πέλαγος.