Ιε�ός �αός Παμμεγίστων Ταξια�χών
Ο ναός βρίσκεται στη συμβολή των οδών Ευρυπίδου και Ορφέως, είναι μια τρίκλιτη, ξυλόστεγη βασιλική με νεότερο νάρθηκα, που προστέθηκε στα 1966.Το μοναστήρι αυτό βρίσκεται βορειοδυτικά της πόλεως μέσα σε δάσος από ακακίες και πε�κα, κάτω ακριβώς από την βυζαντινή ακρόπολη της πόλεως, με την οποία φαίνεται ότι ήταν ανέκαθεν συνδεδεμένο.Πότε πρωτοκαθίσθηκε μας είναι άγνωστο μια και δεν σώζεται καμιά ενεπίγραφη πλάκα αλλά ο�τε καμιά άλλη μαρτυρία ή ενθ�μηση.Μόνο από το καθολικό (ο Ναός) του μοναστηριο� με τις τοιχογραφίες που διασώζονται στο εσωτερικό του τρο�λου του μπορο�με να συναγάγουμε μερικές έμμεσες πληροφορίες για το μοναστήρι αυτό. Της ίδιας εποχής φαίνεται να είναι και οι τοιχογραφίες - αν και αλλοιωμένες και κατεστραμμένες από την υγρασία και την πολυκαιρία - που υπάρχουν στο εσωτερικό του τρο�λου. Της ίδιας ακόμη εποχής είναι και οι διασωζόμενες στο τέμπλο του ναο� φορητές εικόνες, σπάνιας βυζαντινής τέχνης, του Χριστο� ως μεγάλου αρχιερέως και της Θεοτόκου που φέρνει στην αγκαλιά της τον Χριστό. Η τελευταία μάλιστα εικόνα είναι αμφιπρόσωπη, δηλ. είναι ζωγραφισμένη και από την άλλη πλευρά του ξ�λου. Ο ναός του μοναστηριο� άντεξε ακόμα και στους μεγάλους σεισμο�ς που συντάραξαν την Ξάνθη κατά το 1829 και είναι το μόνο κτίσμα που φαίνεται ότι διασώθηκαν από εκείνο τον εγκέλαδο σ" ολόκληρη την περιοχή. Το μοναστήρι αυτό μετά την μικρασιατική καταστροφή και την συσσώρευση των προσφ�γων δόθηκε από την ιερά Μητρόπολη για να στεγάσει ορφανά του ξεριζωμο�, και σαν τέτοιο παρέμεινε μέχρι το 1936. Τότε μετατράπηκε σε στρατώνας και σαν τέτοιο χρησιμοποιήθηκε από τον στρατό μέχρι την είσοδο των Γερμανών στην πόλη (8 Απριλίου 1941). Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδος και από το 1946 μέχρι και σήμερα στεγάζει την εκκλησιαστική Σχολή και αποδείχθηκε φυτώριο και κυψέλη, όπου γαλουχήθηκαν με τα ιερά γράμματα και αναδείχθηκαν στην ελληνική κοινωνία επιφανείς κληρικοί, καθηγητές, επιστήμονες, υπάλληλοι κ.λπ.
