Αχ�ιάν Τζαμί Ξάνθης

Το τζαμί βρίσκεται στην Παλιά ΠÏŒλη, στη σημερινή συνοικία της ΑκροπÏŒλεως ή Αχριάν Μαχαλεσί (Ahrian Mahalle). Το τέμενος είναι ένα μονÏŒχωρο και κτισμένο με πέτρες και ξυλοδεσιές. Ο μιναρές βρίσκεται στη νοτιοδυτική άκρη του κτιρίου και ο εξÏŽστης του επικάθεται σε δυο δακτυλιοειδή επίπεδα που στηρίζονται σε οδοντωτά φουρο�σια. Το τέμενος περιλαμβάνει το αρχικÏŒ κτίριο και μεταγενέστερες προσθήκες. Στο εσωτερικÏŒ του είναι απλÏŒ. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το μιχράμπ, το οποίο παλαιÏŒτερα ήταν διακοσμημένο με απλÏŒ σχέδιο μπαρÏŒκ τεχνοτροπίας. Σήμερα, η πλευρά του τζαμιο� που είναι στραμμένη στη Μέκκα (κίμπλα) είναι επενδεδυμένη με σ�γχρονα ανατολίτικης τεχνοτροπίας πλακίδια. Το μιμπέρ (άμβωνας) βρίσκεται στο βορειοδυτικÏŒ άκρο του εσωτερικο� του τεμένους και διακοσμείται με γεωμετρικά νεοκλασσικά σχέδια. Στο τέμενος αυτÏŒ αναφέρεται πιθανÏŒτατα ο Εβλιγιά Τσελεμπή κατά την περιοδεία του στην περιοχή στα τέλη του 17ου αιÏŽνα και αναφέρει ÏŒτι στο χÏŽρο του τζαμιο� υπήρχε και ιεροσπουδαστήριο. Στη βορειοδυτική πλευρά του τεμένους βρίσκεται νεκροταφείο, στο οποίο σÏŽζονται σήμερα 28 τάφοι, 16 απÏŒ αυτο�ς φέρουν ενεπίγραφες πλάκες, οι οποίες χρονολογο�νται απÏŒ το έτος 1580 μέχρι το 1896. Οι παλαιÏŒτεροι τάφοι του τέλους του 16ου αιÏŽνα βοηθο�ν στην χρονολÏŒγηση της ίδρυσης του τεμένους.