ΣΠΗΛΑΙΑ ()

Το σπήλαιο έχει μήκος 350μ περίπου και πλάτος 15-20μ και προστατε�εται ως αρχαιολογικÏŒς χÏŽρος. Είναι κλειστÏŒ για το ευρ� κοινÏŒ και μÏŒνο σε επιστημονικές ομάδες επιτρέπεται η είσοδος για έρευνα. Μέσα στο σπήλαιο υπάρχουν σταλακτικές και σταλαγμιτικές μορφές και σπάνια πανίδα, ενδημο�ν 10 απÏŒ τα 300 είδη νυχτερίδων που υπάρχουν στην ΕυρÏŽπη. Αρχαιολογικές ανασκαφές έχουν φέρεις στο φως κεραμικά αντικείμενα που δείχνουν ÏŒτι το σπήλαιο κατοικήθηκε την Νεολιθική περίοδο. Σ�μφωνα με τον μ�θο, ο Οδυσσέας μαζί με τους συντρÏŒφους του είχαν εγκλωβιστεί στο σπήλαιο αυτÏŒ απÏŒ τον Κ�κλωπα φτάνοντας στα παράλια της ΜαρÏŽνειας. ΧρησιμοποιÏŽντας Μαρωνείτικο οίνο, κατάφεραν να μεθ�σουν το Κ�κλωπα και δραπέτευσαν.

Η μικρή εκκλησία των Αγίων ΘεοδÏŽρων είναι διαμορφωμένη μέσα σε σπήλαιο του Ζωναίου ÏŒρους. Η σωζÏŒμενη τοιχογράφηση χρονικά φαίνεται να καλ�πτει διάφορες περιÏŒδους, κυρίως ÏŒμως διακρίνονται δυο φάσεις που ανήκουν στον 11ο και 13ο αιÏŽνα, ÏŒταν πρέπει να διαμορφÏŽθηκαν ως χÏŽροι λατρείας. ΠρÏŒκειται ουσιαστικά για ένα σπήλαιο στο οποίο ο προσκυνητής μπορεί να εισέλθει απο μια μεταλλική κατασκε�η με χρήση σκάλας. Στα τοιχÏŽματα του σπηλαίου, παρά τους βανδαλισμο�ς, μπορεί ακÏŒμη ο επισκέπτης να διακρίνει της εξαιρετικής τέχνης τοιχογραφίες. Η πρÏŒσβαση γίνεται διασχίζοντας αγροτικÏŒ δρÏŒμο μέσα απÏŒ μία καταπληκτική διαδρομή με πολλά ρέματα και φυσική ομορφιά.

Βρίσκεται σε απÏŒσταση 23 χλμ. βορειοδυτικά απÏŒ την πÏŒλη της Δράμας κι είναι το μοναδικÏŒ αξιοποιημένο ποτάμιο σπήλαιο στον ελλαδικÏŒ χÏŽρο. Η φυσική του είσοδος αποτελεί την πηγή υπÏŒγειου ποταμο� που φέρει το ÏŒνομα Αγγίτης. Το σπήλαιο στάθηκε πέρασμα ή καταφ�γιο ανθρÏŽπων και ζÏŽων σε διάφορες εποχές. Κοντά στη σημερινή για τους επισκέπτες είσοδο, η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως σημαντικά παλαιολιθικά και παλαιοντολογικά ευρήματα, τα οποία βρίσκονται στο ΑρχαιολογικÏŒ Μουσείο της Δράμας. ΑνθρÏŽπινη παρουσία στο χÏŽρο του σπηλαίου είναι γνωστή ήδη απÏŒ τους προÏŠστορικο�ς χρÏŒνους. Μέχρι σήμερα έχουν εξερευνηθεί περίπου 12 χλμ. κι έχουν χαρτογραφηθεί 10 χλμ. διαδρομής. ΑπÏŒ το 2000, που ξεκίνησε η λειτουργία του Σπηλαίου, ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει τα πρÏŽτα 500μ. του μοναδικο� αυτο� φαινομένου. Ο χÏŽρος είναι εντυπωσιακÏŒς μέσα στο Σπήλαιο κι ο επισκέπτης, καθÏŽς προχωρά σε διάδρομο πάνω απÏŒ το ποτάμι κι αντίθετα με τη ροή του νερο�, παρακολουθεί στο διάκοσμο του Σπηλαίου να κυριαρχο�ν οι λευκοί κι ερυθρÏŒμορφοι σταλακτίτες διαφÏŒρων μορφÏŽν. Η «Αίθουσα του Τροχο�», που συνδέεται σήμερα με τον κ�ριο χÏŽρο του Σπηλαίου με διάδρομο, οφείλει το ÏŒνομά της στην �παρξη μεγάλου υδραυλικο� τροχο� διαμέτρου 8μ., ο οποίος κάλυπτε τις ανάγκες �δρευσης κι άρδευσης της περιοχής απÏŒ την εποχή της Τουρκοκρατίας. Μέσα σε αυτήν την αίθουσα εντυπωσιάζει το άνοιγμα στην οροφή, με διαστάσεις 8x12μ., πιθανή είσοδο των κατοίκων των γ�ρω οικισμÏŽν και μυστική πρÏŒσβαση απÏŒ την ακρÏŒπολη πάνω απÏŒ το Σπήλαιο στο ποτάμι. Εξίσου εντυπωσιακÏŒ είναι και το τοξωτÏŒ άνοιγμα απ" ÏŒπου ξεχ�νονται με ορμή τα νερά στην πεδιάδα δημιουργÏŽντας μια ÏŒαση δροσιάς, με πλατάνια, λε�κες και ιτιές στο περιβάλλον του σπηλαίου, ιδανική για την ξεκο�ραση των επισκεπτÏŽν. Μέσα στο Σπήλαιο φωλιάζουν ευκαιριακά ή ζουν μÏŒνιμα 37 είδη ζÏŽων, κυρίως μικροπανίδας, απÏŒ τα οποία 6 είδη έγιναν γνωστά για πρÏŽτη φορά στη διεθνή επιστημονική κοινÏŒτητα. Βρίσκουμε ακÏŒμη ψάρια, νυχτερίδες και κάποια μεγαλ�τερα θηλαστικά, ÏŒπως τη βίδρα και τον μυοκάστορα

Κατηφορίζοντας απÏŒ τη πλατεία της Μάκρης, προς το λιμανάκι ένα δ�σβατο μονοπάτι 300 μ. οδηγεί στη σπηλιά του Κ�κλωπα Πολ�φημου, του κ�κλωπα απÏŒ την Ομήρου Οδ�σσεια. Ο θρ�λος αποκτά υπÏŒσταση, αφο� το σκηνικÏŒ του σπηλαίου και οι μεγάλες πέτρες που μοιάζουν να ρίχθηκαν μέσα στη θάλασσα απÏŒ ψηλά, συντελο�ν στο να πλεχτεί αυτÏŒ το σενάριο. Η τοποθεσία είναι σημαντική καθÏŽς η σπηλιά έχει χρησιμε�σει στα προÏŠστορικά χρÏŒνια και ακριβÏŽς απÏŒ πάνω έχει ανασκαφεί ένας απÏŒ τους σημαντικÏŒτερους οικισμο�ς της Νεολιθικής Εποχής στα Βαλκάνια.