Forrest ()

Το παραποτάμιο δάσος Κοτζά Ορμάν ή Μεγάλο Δάσος αποτελεί φυσικÏŒ τοπίο ανεκτίμητης οικολογικής αξίας και ομορφιάς. Ήταν κάποτε απÏŒ τα μεγαλ�τερα υδροχαρή της ΕυρÏŽπης, καθÏŽς τη δεκαετία του "50 είχαν καταγραφεί 74.000 στρέμματα. Το 1946 ÏŒμως εκχερσÏŽθηκαν 54.000 στρέμματα και δÏŒθηκαν στους αγρÏŒτες για καλλιέργεια, αφήνοντας ένα μικρÏŒ κομμάτι, το οποίο το Δασαρχείο Καβάλας προσπαθεί να διαφυλάξει περιφράζοντας περιμετρικά τμήματα γης και απαγορε�οντας οποιαδήποτε ανθρÏŽπινη δραστηριÏŒτητα. Τα φυτά που κυριαρχο�ν είναι οι ιτιές, τα σκλήθρα, οι βελανιδιές, οι φτελιές, οι φράξοι και τα αναρριχÏŒμενα φυτά (η αγράμπελη, ο λυκίσκος, ο κισσÏŒς κ.ά.). Καταγράφονται αρκετά είδη της άγριας πανίδας, ÏŒπως ο αγριÏŒχοιρος, το τσακάλι, η αλεπο�, το ζαρκάδι, ο λαγÏŒς, ο ασβÏŒς και ο μοναδικÏŒς μη εκτρεφÏŒμενος πληθυσμÏŒς κολχικο� φασιανο� στην ΕυρÏŽπη. Το Δασαρχείο σε μια έκταση περίπου 15.000 στρεμμάτων καλλιεργεί λε�κες, στοχε�οντας τÏŒσο στην παραγωγή ξυλείας ÏŒσο και στην επαναδημιουργία του φυσικο� παραποτάμιου δάσους.

Η παρουσία σημαντικÏŽν ορεινÏŽν ÏŒγκων και δασÏŽν συνθέτει το πλο�σιο φυσικÏŒ περιβάλλον του Νομο� Δράμας. Ο ορεινÏŒς ÏŒγκος βρίσκεται στο κεντρικÏŒ και βÏŒρειο τμήμα του κι εκτείνεται κατά μήκος της ελληνοβουλγαρικής μεθορίου. Ανήκει στην οροσειρά της Κεντρικής ΡοδÏŒπης με ψηλÏŒτερη κορυφή αυτήν του Παρθένου Δάσους με 1.953 μ.. Η περιοχή χαρακτηρίζεται απÏŒ τα συμπαγή δάση που καλ�πτουν ποσοστÏŒ 90% της συνολικής έκτασης.

Στο νομÏŒ Δράμας κυρίαρχο στοιχείο στη φυσιογνωμία της περιοχής είναι το φυσικÏŒ περιβάλλον με τους μοναδικο�ς βιÏŒτοπους και τα εντυπωσιακά δασικά τοπία, τα οποία και αποτελο�ν σημεία αναφοράς για κάθε δραστηριÏŒτητα σε αυτÏŒν. ΑυτÏŒ υποστηρίζεται γιατί περιλαμβάνει ÏŒλες σχεδÏŒν τις ζÏŽνες βλάστησης που μπορο�ν να συναντηθο�ν στην Ελλάδα, αλλά και γιατί η χλωρίδα της περιοχής είναι πολ� πλο�σια σε φυτικά είδη (πάνω απÏŒ 1000), περιλαμβάνοντας και μοναδικά για την Ελλάδα είδη. Η ποικιλία της βλάστησης οφείλεται στη θέση και γεωμορφολογία της περιοχής, στο κλίμα και έδαφος, αλλά και στη γεωÏŠστορία του τÏŒπου. 
Η βλάστηση του νομο� μπορεί να περιγραφεί ως εξής: 
ΞεκινÏŽντας απÏŒ την πÏŒλη της Δράμας και ανερχÏŒμενοι υψομετρικά συναντάμε τους πρινÏŽνες ή τις δασικές εκτάσεις με το πουρνάρι που φθάνουν περίπου μέχρι το υψÏŒμετρο των 400 μέτρων. Άλλα είδη που υπάρχουν στα δάση αυτά είναι ο γα�ρος, το παλιο�ρι, η κρανιά, η πτελέα (καραγάτσι), ο βάτος κ.ά. 
ΨηλÏŒτερα (μέχρι υψÏŒμετρου 800 μ.) και στις ημιορεινές και ορεινές πλέον περιοχές, συναντάμε τα δάση φυλλοβÏŒλων δρυÏŽν, ÏŒπου ενδιάμεσα και σε υγρές θέσεις υπάρχουν δάση καστανιάς και φλαμουριάς. Σε αυτά εμφανίζονται σποραδικά ή κατά ομάδες και τα είδη σκλήθρο, λεπτοκαρυά, καρυδιά, οστρυά, φράξος, άρκευθος (κέδρος) κ.ά. 
Σε μεγαλ�τερο υψÏŒμετρο απαντÏŽνται τα δάση της οξιάς και των παραμεσογείων κωνοφÏŒρων, που φθάνουν μέχρι τα 1.800 μ. 
Στη ζÏŽνη αυτή, εκτÏŒς απÏŒ τα δάση της οξιάς, υπάρχουν και τα δάση της μα�ρης πε�κης. Άλλα είδη που υπάρχουν είναι: ελάτη, άρκευθος, λε�κη τρέμουσα, σημ�δα, ιτιές, βάτος των ιδαίων, αδριανÏŒς, σορβιές, σφενδάμια, μ�ρτιλλα κ.ά.
Παράλληλα με τα δάση της οξιάς και σε υψÏŒμετρα 1000 -1950 μ. υπάρχουν τα δάση των ψυχροβίων κωνοφÏŒρων, σπουδαίας και ιστορικής σημασίας, γιατί αποτελο�νται απÏŒ είδη που χάθηκαν οριστικά απÏŒ την περιοχή. Σε αυτά κυριαρχο�ν τα κωνοφÏŒρα με την ερυθρελάτη και τη δασική πε�κη, ενÏŽ υπάρχουν και τα είδη των δασÏŽν της οξιάς.

Βρίσκεται στα ÏŒρια των ΝομÏŽν Ξάνθης και Καβάλας, νÏŒτια του οικισμο� της Σταυρο�πολης με έκταση 2.380 εκτάρια. Είναι απÏŒ τα ωραιÏŒτερα τοπία της Ελλάδας με μεγάλο οικολογικÏŒ ενδιαφέρον. Μπορεί κανείς να δει πληθÏŽρα σπάνιων φυτÏŽν, ÏŒπως η αγριοπασχαλιά, η χαμπερλέα, η κÏŒκκινη παιÏŽνια και ο ράμνος της ΡοδÏŒπης. Παράλληλα, πλο�σια είναι και η πανίδα της περιοχής ÏŒπου φωλιάζουν λ�κοι, αγριÏŒγατοι -που είναι είδος προς εξαφάνιση- βίδρες, κουνάβια, αλλά και σπάνια πουλιά ÏŒπως ο μαυροπελαργÏŒς, το ÏŒρνιο, η αλκυÏŽνη, η καστανÏŒχηνα και η λαγγÏŒνα. Μέσα απÏŒ τα Στενά του Νέστου διέρχεται η σιδηροδρομική γραμμή που συνδέει τη Θεσσαλονίκη με τις πÏŒλεις της Θράκης, ακολουθÏŽντας ένα μαγευτικÏŒ τοπίο. ΕκτÏŒς, ÏŒμως απÏŒ το τρένο υπάρχει και χαραγμένο μονοπάτι, το οποίο ξεκινάει απÏŒ τον οικισμÏŒ της Γαλάνης και φτάνει μέχρι τη Σταυρο�πολη και Λειβαδίτη.

Βρίσκεται στο βορειοανατολικÏŒ άκρο του νομο�, κάτω απÏŒ την ψηλÏŒτερη κορυφή της κεντρικής ΡοδÏŒπης, στα 1.953μ. Το 1980 το δάσος ανακηρ�χθηκε Διατηρητέο Μνημείο της Φ�σης, λÏŒγω της μεγάλης οικολογικής του αξίας, καθÏŽς είναι απÏŒ τα ελάχιστα δάση της ΕυρÏŽπης που είναι παρθένα. Χαρακτηρίζεται παρθένο διÏŒτι η εξέλιξή του ακολο�θησε μÏŒνο τους κανÏŒνες της φ�σης και δεν επηρεάστηκε απÏŒ την ανθρÏŽπινη δραστηριÏŒτητα. ΑπÏŒ το 1980 μέχρι σήμερα βρίσκεται σε καθεστÏŽς απÏŒλυτης προστασίας και η μοναδική επιτρεπÏŒμενη δραστηριÏŒτητα είναι η επιστημονική έρευνα. Η μορφή του παρθένου δάσους διαφέρει απÏŒ τα κοινά δάση, επειδή σε αυτÏŒ συνυπάρχουν διάφορα είδη πλατ�φυλλων και κωνοφÏŒρων ÏŒλων των ηλικιÏŽν. Κυρίαρχα είδη είναι τα έλατα, τα πε�κα, οι οξιές, ενÏŽ απαντÏŽνται σφενδάμια, σημ�δες κ.ά. Περιφερειακά του παρθένου δάσους υπάρχει ζÏŽνη προστασίας ÏŒπου απαγορε�εται η βÏŒσκηση και το κυνήγι, ενÏŽ επιτρέπεται η ξυλοπαραγωγή και η δασική αναψυχή. Η πανίδα του δάσους είναι πολ� πλο�σια σε είδη και σε αριθμο�ς. Η περιοχή αποτελεί ένα απÏŒ τα σημαντικÏŒτερα ελληνικά ορεινά οικοσυστήματα, με την εμφάνιση ÏŒλων σχεδÏŒν των άγριων ειδÏŽν που ζουν στα ελληνικά βουνά. Αναπαράγονται περισσÏŒτερα απÏŒ 100 είδη πουλιÏŽν, ανάμεσα στα οποία αρκετά προστατε�ονται σε ελληνικÏŒ και διεθνές επίπεδο. Το ίδιο πλο�σια σε αριθμÏŒ είναι τα θηλαστικά, με την παρουσία 32 ειδÏŽν, μερικά απÏŒ τα οποία είναι σπάνια για τον ελληνικÏŒ χÏŽρο, ÏŒπως η αρκο�δα και το ελάφι. (www.in.gr/agro/) Επίσης, στην περιοχή διακρίνουμε και περιοχές που βρίσκονται υπÏŒ εθνικÏŒ καθεστÏŽς προστασίας κι ανήκουν στην κατηγορία Διατηρητέα Μνημεία της Φ�σης: Οι περιοχές της περιοχής μελέτης που χαρακτηρίζονται ως Διατηρητέα Μνημεία της Φ�σης είναι: �/tΤο Παρθένο Δάσος της κεντρικής ΡοδÏŒπης, με έκταση 550 εκταρίων, κι υπάγεται στο δασαρχείο Δράμας (ΦΕΚ 121/Δ/80), 1. οι πηγές του ποταμο� Αγγίτη, 2. το παρθένο δάσος του Φρακτο�, 3. το δάσος της Ελατιάς, 4. οι λίμνες του Νέστου, 5. ο καταρράκτης στη περιοχή Διποτάμων, 6. το σπήλαιο Μαρά, 7. η τεχνητή λίμνη των Λευκογείων, 8. το χιονοδρομικÏŒ κέντρο στο ÏŒρος ΦαλακρÏŒ.

Στην οροσειρά της ΡοδÏŒπης, στα σ�νορα με τη Βουλγαρία, υπάρχει το δάσος ΔρυμÏŒς, γνωστÏŒ και ως ΧαÏŠντο�. Το δάσος ΧαÏŠντο�ς είναι ένας επίγειος παράδεισος με θεÏŒρατες αιωνÏŒβιες οξιές �ψους άνω των 30 μέτρων. ΕκτÏŒς απÏŒ τις οξιές το δάσος έχει πε�κα, ελάτη, ερυθρελάτη αλλά και κίτρινο κρίνο που φ�εται στα βουνά της ΡοδÏŒπης. Στην περιοχή βρίσκουν καταφ�γιο αρκο�δες, λ�κοι και ζαρκάδια. ΑπÏŒ την δεκαετία του ογδÏŒντα 180 στρέμματα του δάσους έχουν χαρακτηριστεί «Μνημείο της Φ�σης» και είναι προστατευÏŒμενη περιοχή. Στην περιοχή συναντά κανείς αρκετά φυτά ενδημικά της ΡοδÏŒπης, καθÏŽς και άλλα σπάνια είδη χλωρίδας του ελλαδικο� χÏŽρου. Υπάρχουν επίσης σπάνια είδη θηλαστικÏŽν και ορνιθοπανίδας. Στη ΧαÏŠντο� υπάρχουν γυμνές εκτάσεις και λιβάδια καθÏŽς και γυμνές ορεινές πλαγιές. Πολλά ρυάκια και μικροί ποταμοί ρέουν με γρήγορα και κρ�α νερά που αποτελο�ν τη ζÏŽνη της πέστροφας. ΠρÏŒκειται για ένα δάσος με αιωνÏŒβιες οξιές, έκτασης 18 εκταρίων και βρίσκεται στην περιοχή του βουνο� ΧαÏŠντο�, στην οροσειρά της Κεντρικής ΡοδÏŒπης, βÏŒρεια απÏŒ την πÏŒλη της Ξάνθης. Το �ψος των δέντρων ξεπερνάει τα 30μ. και η διάμετρος του κορμο� τους κυμαίνεται γ�ρω στο 1-1,30μ. δημιουργÏŽντας μια επιβλητική εικÏŒνα. Στην ευρ�τερη περιοχή (ÏŒρος ΧαÏŠντο�, ÏŒρος Κο�λα και γ�ρω κορυφές) υπάρχουν πολλά σπάνια θηλαστικά και πτηνά. ΣπουδαιÏŒτερα απÏŒ αυτά είναι η αρκο�δα, το ζαρκάδι, ο λ�κος, το αγριογο�ρουνο, η αλεπο�, το κουνάβι, οι αγριÏŒκουρκοι, οι νεροκÏŒτσιφες, οι μακροτσικλιτάρες.

Το Δάσος της Οξιάς στην Τσίχλα-ΧαÏŠντο� Ξάνθης, με έκταση 18 εκταρίων, κι υπάγεται στο δασαρχείο Ξάνθης (ΦΕΚ 121/Δ/80). ΠρÏŒκειται για ένα δάσος με αιωνÏŒβιες οξιές, έκτασης 18 εκταρίων και βρίσκεται στην περιοχή του βουνο� ΧαÏŠντο�, στην οροσειρά της Κεντρικής ΡοδÏŒπης, βÏŒρεια απÏŒ την πÏŒλη της Ξάνθης. Το �ψος των δέντρων ξεπερνάει τα 30μ. και η διάμετρος του κορμο� τους κυμαίνεται γ�ρω στο 1-1,30μ. δημιουργÏŽντας μια επιβλητική εικÏŒνα. Στην ευρ�τερη περιοχή (ÏŒρος ΧαÏŠντο�, ÏŒρος Κο�λα και γ�ρω κορυφές) υπάρχουν πολλά σπάνια θηλαστικά και πτηνά. ΣπουδαιÏŒτερα απÏŒ αυτά είναι η αρκο�δα, το ζαρκάδι, ο λ�κος, το αγριογο�ρουνο, η αλεπο�, το κουνάβι, οι αγριÏŒκουρκοι, οι νεροκÏŒτσιφες, οι μακροτσικλιτάρες.

Ο ΝομÏŒς Δράμας, είναι προικισμένος με πλο�σια δασική έκταση. Στην οροσειρά της Κεντρικής ΡοδÏŒπης διακρίνονται τα δάση της Ελατιάς ή Καρά Ντερέ, στην περιοχή Σιδηρονέρου - Σκαλωτής. Η περιοχή βρίσκεται στο κεντρικÏŒ και βÏŒρειο τμήμα του νομο� και εκτείνεται κατά μήκος της ελληνοβουλγαρικής μεθορίου. Τα δάση καλ�πτο�ν το 37% της συνολικής επιφάνειας του νομο� και το δάσος της Ελατιάς αποτελεί το μεγαλ�τερο δασικÏŒ σ�μπλεγμα στη χÏŽρα. Το σπάνιο κοκκινÏŒκορμο έλατο (ερυθρελάτη) ευδοκιμεί μÏŒνο εδÏŽ σε υψÏŒμετρο 1200μ. χαμηλÏŒτερα συναντÏŽνται η ΧνοÏŽδης και η Πλατ�φυλλος Δρυς, ενÏŽ ψηλÏŒτερα είναι η ζÏŽνη της Οξιάς, του Μα�ρου Πε�κου και της Ελάτης. Το δασικÏŒ χωριÏŒ αποτελεί μια βάση απÏŒ ÏŒπου μπορο�ν να πραγματοποιηθο�ν εκδρομές στο ΣτραβÏŒρεμα και στο γειτονικÏŒ πανέμορφο δάσος, ÏŒπου μέσα σ" ένα θαυμάσιο περιβάλλον κυλο�ν γάργαρα παγωμένα νερά δίνοντας τη δυνατÏŒτητα σε ÏŒλους να απολα�σουν την υπέροχη αίσθηση της άμεση επαφής με τη φ�ση. (NESTOS – MESTA 001) Το δάσος Ελατιάς βρίσκεται στο κεντρικÏŒ και βÏŒρειο τμήμα του νομο� και εκτείνεται κατά μήκος της ελληνοβουλγαρικής μεθορίου. Χαρακτηρίζεται απÏŒ δάση που την καλ�πτουν σε ποσοστÏŒ 90% και την �παρξη του χωριο� Ελατιάς. Στη θέση Κο�τρα και σε απÏŒσταση 72χλμ. απÏŒ τη Δράμα υπάρχει το μοναδικής ομορφιάς δάσος ερυθρελάτης και στην ευρ�τερη περιοχή της Ελατιάς, στη θέση Μαγο�λα υπάρχει δάσος σημ�δας. Αλλα είδη δένδρων που απαντÏŽνται είναι η οξιά, η δασική πε�κη, ο γα�ρος, ο φράξος κ.ά., ενÏŽ υπάρχει και πλήθος ποωδÏŽν φυτÏŽν, καθÏŽς και μανιταριÏŽν. Γενικά, η χλωρίδα της Ελατιάς είναι πλο�σια σε είδη (περισσÏŒτερα απÏŒ 700), με πολλά σπάνια για τον ελληνικÏŒ χÏŽρο. Η πανίδα της περιοχής είναι και αυτή πλο�σια σε είδη, ÏŒπως η καφέ αρκο�δα, το αγριογο�ρουνο, το ελάφι, το ζαρκάδι, ο λ�κος και πολλά είδη πουλιÏŽν, π.χ. αετοί και γεράκια

Στο νησί της Θάσου υπάρχει το σημαντικÏŒ δάσος Ιψαρίου, μία περιοχή με σπάνια χλωρίδα και σπάνιας ομορφιάς δάσος. Το κ�ριο χαρακτηριστικÏŒ της περιοχής είναι η παρουσία ενÏŒς αρκετά μεγάλου βουνο� για τα δεδομένα των ΜεσογειακÏŽν νησιÏŽν, ενÏŽ η μεγαλ�τερη απειλή προέρχεται απÏŒ το οδικÏŒ δίκτυο, τις φωτιές και την υλοτÏŒμηση.

Στο νησί της Θάσου υπάρχει το σημαντικÏŒ δάσος Ιψαρίου, μία περιοχή με σπάνια χλωρίδα και σπάνιας ομορφιάς δάσος. Το κ�ριο χαρακτηριστικÏŒ της περιοχής είναι η παρουσία ενÏŒς αρκετά μεγάλου βουνο� για τα δεδομένα των ΜεσογειακÏŽν νησιÏŽν, ενÏŽ η μεγαλ�τερη απειλή προέρχεται απÏŒ το οδικÏŒ δίκτυο, τις φωτιές και την υλοτÏŒμηση.

Το άλσος της Κομοτηνής είναι ο πνε�μονας πρασίνου της πÏŒλης και προσφέρεται για περπάτημα ή τρέξιμο, ποδηλασία, και παιχνίδι για μικρο�ς και μεγάλους. Υπάρχουν διαμορφωμένοι χÏŽροι με κιÏŒσκια, τραπεζάκια, παγκάκια, πλακÏŒστρωτα μονοπάτια, κρήνες, γήπεδα μπάσκετ, βÏŒλεÏŠ και τένις. Το άλσος διασχίζει ασφαλτοστρωμένος δρÏŒμος που οδηγεί στο ιστορικÏŒ ΟχυρÏŒ της Νυμφαίας. Επίσης, υπάρχει και ένα τουριστικÏŒ περίπτερο ÏŒπου μπορεί να απολα�σει κάποιος το αγαπημένο του ρÏŒφημα ή φαγητÏŒ, αγναντε�οντας αμφιθεατρικά τον κάμπο της ΡοδÏŒπης, την πÏŒλη της Κομοτηνής, των προαστίων της καθÏŽς και το ΘρακικÏŒ Πέλαγος.