Α�χαιολογικό Μουσείο Δ�άμας

Museum

Museum 0 Unknown error type: [8] Undefined property: stdClass::$rewiewnum

Archaeological Museum of Drama

Drama

Το κτήριο του Αρχαιολογικο� Μουσείου Δράμας κτίστηκε από τον Δήμο Δράμας και παραχωρήθηκε στο Υπουργείο Πολιτισμο�. Μ΄αυτόν τον τρόπο η τοπική κοινωνία της Δράμας επέσπευσε τις διαδικασίες για την ίδρυση του Αρχαιολογικο� Μουσείου στην πρωτε�ουσα του ακριτικο� Νομο�. Το μουσειακό κτήριο είναι ακόμη μικρό αλλά σηματοδοτεί την αρχή της πορείας για τη συστηματοποίηση της αρχαιολογικής έρευνας και την προβολή της πολιτιστικής φυσιογνωμίας της περιοχής.
Τα αρχαιολογικά ευρήματα καταγράφουν την πολιτιστική ιστορία της Δράμας και της περιοχής από τους νομάδες κυνηγο�ς Μέσης Παλαιολιθικής Εποχής (50.000 π.Χ.), ως τους πρώτους γεωργο�ς και κτηνοτρόφους των Νεολιθικών κοινοτήτων (5.500-3.000 π.Χ.) και από τις πρώτες πατριαρχικές κοινωνίες της Εποχής του Χαλκο� (3.000-1.050 π.Χ.) ως τα ισχυρά γένη της Πρώιμης Εποχής του Σιδήρου (1.050-700 π.Χ.). Τα πολεμικά θρακικά φ�λα τα οποία κατά τη φιλολογική παράδοση κατοικο�σαν στους ιστορικο�ς χρόνους στην ενδοχώρα της Δράμας, έχουν την καταγωγή τους στους πολεμιστές με τα σιδερένια ξίφη που η ανασκαφική έρευνα αποκάλυψε στους ταφικο�ς τ�μβους της βιομηχανικής ζώνης της Δράμας.
Από τις αρχές του 7ου π.Χ. αιώνα με την ίδρυση των αποικιών των νοτιοελλαδικών πόλεων στη Θάσο και στα παράλια της Μακεδονίας, αρχίζει η διείσδυση του ελληνικο� κόσμου στην ενδοχώρα του σημερινο� νομο� Δράμας . Η Θάσος και οι αποικίες της στα παράλια ανάμεσα στο Στρυμόνα και στο Νέστο άνοιξαν τους δρόμους των εμπορικών συναλλαγών και της πολιτιστικής επικοινωνίας του εσωτερικο� της Θράκης με τις ελληνικές πόλεις-κράτη των παραλιών. Τους Θάσιους ακολο�θησαν οι Αθηναίοι και αργότερα οι Μακεδόνες και οι Ρωμαίοι, ενισχ�οντας όλο και περισσότερο την πορεία της περιοχής προς την αστικοποίηση. Το Παγγαίο έριξε την σκιά του στην πεδιάδα της Δράμας και σφράγισε την ιστορία και τον πολιτισμό της ως πηγή πλο�του με τα μεταλλεία χρυσο� και αργ�ρου και ως ιερό βουνό του Διόνυσου. Η λατρεία του Διόνυσου υπήρξε κοινό σημείο αναφοράς Ελλήνων και Θρακών, όπως επιβεβαιώνουν τα αναθήματα από τα ιερό του Θεο� στον αρχαίο οικισμό της Δράμας.
Για την ιστορία της περιοχής στους Αρχαϊκο�ς Κλασικο�ς Χρόνους ελάχιστες είναι οι φιλολογικές πληροφορίες, ελάχιστα και τα ανασκαφικά ευρήματα, αφο� δεν έχουν πραγματοποιηθεί ακόμη ανασκαφές μεγάλης κλίμακας. Ισχυρά ωστόσο θρακικά βασίλεια ή αυτόνομες πόλεις-κράτη φαίνεται ότι δεν είχαν αναπτυχθεί. Στο σ�νολό της η πεδιάδα της Δράμας και οι γ�ρω ημιορεινές περιοχές πέρασαν στην ιστορία ως περιφέρεια αρχικά του Μακεδονικο� βασιλείου και στην συνέχεια της ρωμαϊκής επαρχίας της Μακεδονίας με κ�ριο αστικό κέντρο τους Φιλλίπους.
Οι Φίλιπποι παραμένουν το διοικητικό και πολιτιστικό κέντρο και στους Παλαιοχριστιανικο�ς Χρόνους ( 4ος-6ος π.Χ. αιώνας), όταν η Δράμα αποτελεί επαρχία της επισκοπής των Φιλίππων.
Μόνο μετά τη διάλυση του αρχαίου κόσμου στο 7ο π.Χ. αιώνα και την παρακμή των Φιλίππων η περιοχή διαμορφώνει το δικό της αστικό κέντρο. Στους Πρώιμους Βυζαντινο�ς Χρόνους εμφανίζεται το πολίχνιον ή το κάστρον της Δράμας στο οποίο είναι εγκατεστημένος στρατιωτικός διοικητής που ελέγχει την περιοχή. Στους Ύστερους Βυζαντινο�ς Χρόνους το κάστρο της Δράμας με τη γ�ρω του περιοχή, �στερα από αλλεπάλληλες κατακτήσεις του από τους Λατίνους, τους Βυζαντινο�ς και τους Βο�λγαρους, παρέμεινε Βυζαντινό από τα μέσα του 13ου αιώνα ως την κατάκτηση του από τους Σέρβους στα μέσα του 14ου αιώνα. Στα 1371 επανακτήθηκε από το βυζαντινό αυτοκράτορα Μανουήλ Β Παλαιολόγο και υπήρξε διοικητικό κέντρο και έδρα αρχιεπισκοπής ως τα 1383 οπότε κατακτήθηκε από τους Οθωμανο�ς.
Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας η Δράμα ενισχυμένη και με Το�ρκους εποίκους από την Μ. Ασία παρέμεινε το κ�ριο αστικό και διοικητικό κέντρο της περιοχής σε άμεση διοικητική και πολιτιστική εξάρτηση από την Κωνσταντινο�πολη, πρωτε�ουσα της οθωμανικής αυτοκρατορίας και έδρα του Οικουμενικο� Πατριαρχείου. Οι ελληνορθόδοξες κοινότητες της Δράμας όπως και όλος ο υπόδουλος ελληνισμός συσπειρώθηκαν γ�ρω από το Πατριαρχείο για να προστατε�σουν τα δικαιώματα τους και να οργανώσουν την εθνική τους άμυνα μέσα από την παιδεία.
Η οικονομική ακμή της πόλης της Δράμας, η οποία στο 17ο και 18ο αιώνα στηρίχθηκε στις καλλιέργειες του ρυζιο� και του βαμβακιο�, γνώρισε ιδιαίτερη άνθηση στο 19ο αιώνα με την καλλιέργεια και την εμπορία του καπνο�. Στο 190 αιώνα το καπνεμπόριο άνοιξε τους δρόμους επικοινωνίας με τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης και έφερε την οικονομική και πολιτιστική ακμή στη Δράμα και στα αστικά κέντρα που αναπτ�χθηκαν γ�ρω από αυτήν.
Στα τέλη του 19ου αιώνα η περιοχή βρέθηκε στο επίκεντρο των συγκρο�σεων που προκάλεσε ο επεκτατισμός του νεοσ�στατου βουλγαρικο� κράτους προς τη Μακεδονία και πλήρωσε το δικό της τίμημα με τη συμμετοχή της στο Μακεδονικό αγώνα και στους Βαλκανικο�ς Πολέμους. Στις αρχές του 20ου αιώνα με το τέλος των Βαλκανικών πολέμων (1913) η Δράμα και η περιοχή της εντάχθηκαν στο ελληνικό κράτος.
Προϊστορικοί Χρόνοι (50.000-700 π.Χ.)
Τα πρώτα ίχνη ανθρώπινης παρουσίας στην περιοχή του σημερινο� νομο� Δράμας αντιπροσωπε�ουν τα ευρήματα που έφερε στο φως ανασκαφική έρευνα στο σπήλαιο των πηγών του Αγγίτη, όπου εντοπίστηκε εγκατάσταση παλαιολιθικών κυνηγών. Τα ευρήματα είναι οστά ζώων και λίθινα εργαλεία που χρονολογο�νται στη Μέση Παλαιολιθική Εποχή (Μουστέρια περίοδος, 50.000 χρόνια από σήμερα).
Γ�ρω στα μέσα της 6ης π.Χ. χιλιετίας εμφανίζονται οι πρώτοι νεολιθικοί γεωργοί και κτηνοτρόφοι. Ένας μεγάλος αριθμός οικισμών της Μέσης και Νεότερης Νεολιθικής Εποχής μαρτυρεί την πληθυσμιακή άνθηση της λεκάνης της Δράμας από τα μέσα της 6ης έως τα τέλη της 4ης π.Χ. χιλιετίας. Οι ανασκαφικές έρευνες στους προϊστορικο�ς οικισμο�ς των Σιταγρών και του Αρκαδικο� έδωσαν πολ� σημαντικά ευρήματα. Εργαλεία, κοσμήματα, αγγεία με προηγμένη τεχνολογία όπτησης και διακόσμησης αντιπροσωπε�ουν τις πρώτες τεχνολογικές κατακτήσεις του νεολιθικο� ανθρώπου που συνδέονται με την παραγωγή και την αποθήκευση τροφής, την �φανση, την καλαθοπλεκτική, καθώς και την προσπάθεια του να προβάλει το ατομικό του πρόσωπο και να επικοινωνήσει με τις δυνάμεις της φ�σης μέσα από τα ειδώλια και τα τελετουργικά αγγεία. Στα τέλη της νεολιθικής εποχής στον προϊστορικό οικισμό των Σιταγρών έχουμε και τα πρώτα δείγματα μεταλλουργίας.
Από τον οικισμό των Σιταγρών προέρχονται επίσης τα ευρήματα που αντιπροσωπε�ουν την πολιτιστική εικόνα της περιοχής στην Πρώιμη Εποχή του Χαλκο� 3.000-2.000 π.Χ., περίοδο μεγάλης πολιτιστικής αλλαγής για όλον τον ευρωπαϊκό χώρο. Την εποχή αυτή η περιοχή της Δράμας, όπως φαίνεται από τα αγγεία, αναπτ�σσει πολιτιστικές σχέσεις με την Κεντρική Ευρώπη και το Βορειοανατολικό Αιγαίο. Στα τέλη της Ύστερης εποχής του Χαλκο� τα ευρήματα από τους ταφικο�ς τ�μβους των Ποταμών και της εξοχής μαρτυρο�ν επικοινωνία της περιοχής με τα ηπειρωτικά Βαλκάνια και την Κεντρική Μακεδονία, ενώ τα τοπικά μυκηναϊκά αγγεία αποτελο�ν τα πρώτα δείγματα επαφών με τον μυκηναϊκό κόσμο. Αγγεία, όπλα, εργαλεία και κοσμήματα από τους τάφους της βιομηχανικής ζώνης της Δράμας αποδίδουν την πολιτιστική εικόνα της περιοχής στην Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου (1.050-700 π.Χ.).
Αρχαίοι Χρόνοι (700 π.Χ.-324 μ.Χ.)
Αγγεία τροχήλατα με διακόσμηση πρωτογεωμετρικο� τ�που αποτελο�ν τα αρχαιότερα μέχρι στιγμής δείγματα επαφών της περιοχής με τις πόλεις των παραλίων της Μακεδονίας, θασιακές ως επί το πλείστον αποικίες. Από τα τέλη του 6ου αιώνα και τις αρχές του 5ου π.Χ. αιώνα εμφανίζεται αττική κεραμική και άλλα επείσακτα αντικείμενα, όπως το κορινθιακό κράνος από τον οικισμό στο Καλαμπάκι. Η μαρμάρινη προτομή του Διον�σου από το Ιερό του Διον�σου στον αρχαίο οικισμό της Δράμας, αποτελεί το αρχαιότερο δείγμα λατρείας του θεο� στην ενδοχώρα του Παγγαίου.
Οι �στεροι Κλασσικοί και Ελληνιστικοί Χρόνοι αντιπροσωπε�ονται με περισσότερα ευρήματα. Το μνημειακό κτήριο στην Καλή Βρ�ση, τα αναθήματα από το ιερό του Διον�σου και μακεδονικός τάφος στον αρχαίο οικισμό της Δράμας, τα ταφικά ευρήματα στις νεκροπόλεις της ενδοχώρας μαρτυρο�ν οικονομική και πολιτιστική άνθηση. Ο θησαυρός των 860 αργυρών νομισμάτων από τους Ποτάμιους βεβαιώνει πως με την ένταξη της περιοχής στο βασίλειο της Μακεδονίας το νέο «σκληρό» νόμισμα του Μακεδόνα βασιλιά Φιλλίπου Β΄ αρχίζει να εκτοπίζει τα παλαιά νομίσματα της Θάσου και των αποικιών της. Σ�νολα νομισμάτων «θησαυροί», εναποθέτονται συχνά ως κτερίσματα στους τάφους μέσα στα αγγεία, τοπικών ως επί το πλείστον εργαστηρίων.
Ο σταδιοδείκτης από τον αρχαίο οικισμό στο Kαλαμπάκι αποτελεί δείγμα των έργων οδοποιίας που πραγματοποιήθηκαν στην εποχή των Μακεδόνων. Ο μιλιοδέκτης της Εγνατίας οδο� από την ίδια περιοχή βεβαιώνει πως η μεγάλη ρωμαϊκή οδός, ακολο�θησε το οδικό δίκτυο των Μακεδόνων στην πορεία της από την Αμφίπολη στους Φιλλίπους.
Στους ρωμαϊκο�ς Χρόνους το μεγαλ�τερο μέρος του σημερινο� Νομο� Δράμας ανήκει στην αγροτική περιοχή, στη χωρά, της ρωμαικής αποικίας των Φιλλίπων. Τα ευρήματα περιγράφουν τη συν�παρξη του ελληνικο� και του ρωμαϊκο� κόσμου μέσα στα οποία εντάσσονται και αφομοιώνονται τα τοπικά θρακικά φ�λα. Το χάλκινο αγαλμάτιο του Δία από τη Μαρμαρία, αποδίδει στους ρωμαϊκο�ς Χρόνους αγαλματικό τ�πο Δία των Πρώιμων Κλασικών Χρόνων, γνωστό σε όλον τον ελληνικό κόσμο.
Η επιτ�μβια στήλη που βρέθηκε στην περιοχή της Γραμμένης περιγράφει τη λαμπρή στρατιωτική καριέρα του Τιβέριου Κλα�διου Μάξιμου, του ρωμαίου λεγεωνάριου που πολεμώντας δίπλα στον Τραϊανό στο Δακικό πόλεμο συνέλαβε και αποκεφάλισε τον τελευταίο βασιλιά της Δακίας Δεκάβαλο.
Παλαιοχριστιανικοί και Βυζαντινοί Χρόνοι (324 μ .Χ.-1383 μ.Χ.)
Αρχιτεκτονικά γλυπτά μαρτυρο�ν την ποιότητα της τέχνης που άνθισε στην ενδοχώρα της Δράμας, στον 5ο και 6ο μ.Χ. αιώνα κάτω από την καλλιτεχνική επίδραση που ασκο�σε στην περιοχή η πόλη των Φιλίππων. Κεραμική και νομίσματα βεβαιώνουν τη συνέχεια της ζωής του παλαιοχριστιανικο� οικισμο� της Δράμας από τους Παλαιοχριστιανικο�ς ως τους Ύστερους Βυζαντινο�ς Χρόνους. Ανασκαφικά ευρήματα από την πεδιάδα των Φιλίππων και από τις ορεινές περιοχές παρέχουν πληροφορίες για το επίπεδο ζωής στις αγροικίες των Φιλίππων αλλά και στις οχυρές ακροπόλεις.