Α�χαιολογικό Μουσείο Θάσου

Ο σχεδιασμÏŒς της νέας μÏŒνιμης έκθεσης βασίστηκε στην ιδέα ÏŒτι ένα μεγάλο σ�γχρονο μουσείο σε άμεση επαφή με έναν επισκέψιμο αρχαιολογικÏŒ χÏŽρο θα πρέπει να λειτουργεί σπονδυλωτά και να προσφέρει πολλαπλο�ς τρÏŒπους προσέγγισης της θεματολογίας του. 

Στην αυλή του Μουσείου, εκτίθενται οργανωμένα σε θεματικές ενÏŒτητες αρκετά μαρμάρινα αντικείμενα μεγάλων διαστάσεων. Σαρκοφάγοι, βωμοί, μυλÏŒπετρες, πιεστήρια, μεγάλα ημίεργα γλυπτά, και αρχιτεκτονικά μέλη δίνουν μια πρÏŽτη εικÏŒνα της μεγάλης παραγωγής της αρχαίας Θάσου με βάση το μάρμαρο. Στο κέντρο της αυλής τοποθετήθηκε πολ�χρωμο ψηφιδωτÏŒ δάπεδο απÏŒ ρωμαÏŠκή έπαυλη. 
Στην αίθουσα της υποδοχής (αίθουσα 1) εκτίθεται ο γνωστÏŒς αρχαÏŠκÏŒς κριοφÏŒρος κο�ρος, εμβληματικÏŒ ε�ρημα της Θάσου, συνοδευÏŒμενος απÏŒ ψηφιοποιημένο εποπτικÏŒ υλικÏŒ για την ιστορία και τις τεχνικές της μεγάλης γλυπτικής. O κο�ρος με το κριάρι, ψηλÏŒς τρισήμισι μέτρα, χρονολογείται στο 600 π.Χ. Βρέθηκε το 1911, ÏŒταν η Γαλλική Σχολή άρχισε τις συστηματικές ανασκαφές στην ΑκρÏŒπολη. Ήταν επαναχρησιμοποιημένος σε 5 κομμάτια στην αρχαιÏŒτητα ως οικοδομικÏŒ υλικÏŒ στο τμήμα του τείχους. Στην ίδια αίθουσα εκτίθεται και το αρχαÏŠκÏŒ ανάγλυφο με θεά σε κÏŒγχη. ΠρÏŒκειται για αναθηματικÏŒ ανάγλυφο του 490 π.Χ. που παριστάνει δ�ο νεαρές κοπέλες απÏŒ αριστερά να φέρνουν δÏŽρα σε μια θεά καθισμένη σε κÏŒγχη. 
ΠροχωρÏŽντας στο πρÏŽτο τμήμα της έκθεσης (αίθουσες 4-5) ο θεατής έχει την ευκαιρία να δει αντικείμενα που εκτίθενται για πρÏŽτη φορά και αφορο�ν την προÏŠστορία του νησιο�, απÏŒ την Παλαιολιθική Εποχή μέχρι την Εποχή του Σιδήρου. Η Î­κθεση αρχίζει με βασικές πληροφορίες για τη γεωμορφολογία και το φυσικÏŒ περιβάλλον του νησιο�. Τα αρχαιÏŒτερα ευρήματα της έκθεσης είναι τα λίθινα, οστέϊνα και κεράτινα εργαλεία απÏŒ τα ορυχεία ÏŽχρας που έχουν εντοπιστεί στην θέση Τζίνες, κοντά στα σημερινά Λιμενάρια. Στη συνέχεια παρουσιάζονται εργαλεία, αγγεία, κοσμήματα και μικροαντικείμενα απÏŒ τους τρεις σημαντικÏŒτερους προÏŠστορικο�ς οικισμο�ς της Θάσου, των Λιμεναρίων, της Σκάλας Σωτήρος και του Καστριο� ΘεολÏŒγου, που εκπροσωπο�ν τρεις διαφορετικές περιÏŒδους, τη Νεολιθική, την Εποχή του Χαλκο� και την Εποχή του Σιδήρου. Την έκθεση πλουτίζουν πιστές αναπαραστάσεις ενÏŒς σπιτιο� της ÎŽστερης Εποχής Χαλκο� κι ενÏŒς λιθÏŒκτιστου οικογενειακο� τάφου της Εποχής Σιδήρου απÏŒ τον οικισμÏŒ στο Καστρί ΘεολÏŒγου, ενÏŽ εντυπωσιακές είναι και οι λίθινες ανθρωπÏŒμορφες στήλες, οι περισσÏŒτερες απÏŒ τις οποίες βρέθηκαν εντοιχισμένες στους περιβÏŒλους της Σκάλας Σωτήρος. 
Σε μικρή προθήκη στην αρχή της αίθουσας 6 εκτίθεται κεραμική απÏŒ τα αρχαιÏŒτερα στρÏŽματα που έχουν αποκαλ�ψει οι ανασκαφές στη βÏŒρεια συνοικία της αρχαίας πÏŒλης (απÏŒ την αρχή του 7ου π.Χ. αιÏŽνα). Σε ειδικά διαμορφωμένο χÏŽρο εκτίθεται η επιγραφή απÏŒ το ?μνήμα? του Γλα�κου, ένα απÏŒ τα πιο σεβάσμια μνημεία της αρχαίας πÏŒλης, που βρέθηκε στην Αγορά της Θάσου. Μια μικρή προθήκη περιέχει αγγεία που έφεραν μαζί τους απÏŒ την Πάρο οι πρÏŽτοι άποικοι. Απέναντι βλέπουμε αντίγραφα των ανάγλυφων αιλουροειδÏŽν που τÏŽρα βρίσκονται στο Μουσείο του Λο�βρου και άλλοτε κοσμο�σαν την είσοδο του ιερο� του ΑπÏŒλλωνα (640-630 π.Χ.). Εκτίθενται επίσης αρχιτεκτονικά μέλη απÏŒ τα πρÏŽτα κτίρια της πÏŒλης (κιονÏŒκρανα, γείσα), γλυπτά (κο�ροι, κÏŒρες) και εισαγμένα ανατολίζοντα αντικείμενα που φανερÏŽνουν τις έντονες ιωνικές και νησιωτικές επιδράσεις των πρÏŽτων φάσεων. Στο δε�τερο μέρος της αίθουσας 6, εκτίθενται επιγραφές, δικαστικά πινάκια, γλυπτά και ένα πρÏŒπλασμα της αρχαίας αγοράς. 
Στην αίθουσα 7 επιχειρείται η ανασ�σταση της πολεοδομικής οργάνωσης της πÏŒλης, απÏŒ τη δημιουργία της πρÏŽτης αποικιακής εγκατάστασης μέχρι και τους βυζαντινο�ς χρÏŒνους. Παράλληλα, σκιαγραφείται η καθημερινή ζωή των κατοίκων της. Με αφορμή την έκθεση του αποσπασματικά σωζÏŒμενου αναγλ�φου απÏŒ την π�λη του Δία και της Ήρας ο θεατής πληροφορείται για το τείχος και τις π�λες της πÏŒλης. 
Σχέδια, τρισδιάστατες αναπαραστάσεις, φωτογραφίες και πληροφοριακά κείμενα διαφωτίζουν την μορφή, εξέλιξη και λειτουργία των θασιακÏŽν σπιτιÏŽν. ΑπÏŒ αυτήν την αίθουσα είναι ορατά και τμήματα απÏŒ αρχαία σπίτια που διατηρο�νται στο υπÏŒγειο του Μουσείου. Σ?αυτÏŒ το σημείο της πÏŒλης υπήρξε συνεχής κατοίκηση απÏŒ τον 5ο αιÏŽνα π.Χ. έως και τον 5ο αιÏŽνα μ.Χ. Αντικείμενα απÏŒ τον οικιακÏŒ εξοπλισμÏŒ (μαγειρικά σκε�η, οικοσκευή συμποσίων, εργαλεία, παιχνίδια?) εικονογραφο�ν με ε�γλωττο τρÏŒπο την καθημερινή ζωή και τις δραστηριÏŒτητες των ανθρÏŽπων που τα κατοικο�σαν. Η Î­κθεση πλουτίζεται με έργα γλυπτικής, αγγειογραφίας και κοροπλαστικής με παραστάσεις ανδρÏŽν και γυναικÏŽν σε τυπικές εκφάνσεις του καθημερινο� τους βίου. 
Στην αίθουσα 8 επιγραφικά μνημεία και γλυπτά δίνουν στοιχεία για την πÏŒλη κατά τη ρωμαÏŠκή περίοδο με έμφαση στην αυτοκρατορική λατρεία. Χαρακτηριστικά είναι τα πορτραίτα επιφανÏŽν πολιτÏŽν, ενÏŽ ιδιαίτερα επιβλητικÏŒς είναι και ο ανδριάντας του αυτοκράτορα Αδριανο� που ευεργέτησε την πÏŒλη. 
Στην αίθουσα 9, αρχιτεκτονικά μέλη και κινητά ευρήματα απÏŒ τις πρωτοβυζαντινές εκκλησίες της Θάσου και κάποια κοσμικά αντικείμενα αντιπροσωπε�ουν μορφές της τέχνης που προσαρμÏŒζεται στις θρησκευτικές και πολιτικές εξελίξεις των καιρÏŽν. 
Στο δε�τερο μέρος της έκθεσης για τις ιστορικές περιÏŒδους, με ενÏŒτητες εκθεμάτων που αναπτ�σσονται στις αίθουσες 10-16, επιχειρείται να δοθεί διαχρονικά η εικÏŒνα των διαφορετικÏŽν τομέων της ζωής της πÏŒλης. Έτσι, επιλέχθηκε να παρουσιαστο�ν τα ευρήματα σε ξεχωριστές ενÏŒτητες με τη σειρά για τη θρησκευτική ζωή, τις παραγωγικές και τις οικονομικές δραστηριÏŒτητες των Θασίων, τις τέχνες της αγγειογραφίας, της κοροπλαστικής και της κατασκευής πήλινων ακροκεράμων η γείσων, της γλυπτικής σε μάρμαρο, τα έθιμα ταφής και την οργάνωση των νεκροπÏŒλεων. 
ΠρÏŽτη ενÏŒτητα είναι αυτή της θρησκευτικής ζωής (αίθουσα 10) ÏŒπου τα ευρήματα που την αφορο�ν παρουσιάζονται ομαδοποιημένα για τους θεο�ς τους οποίους τιμο�σαν ιδιαιτέρως οι Θάσιοι (ΑπÏŒλλων, Αθηνά, Δήμητρα και ΚÏŒρη, ΠοσειδÏŽν, Άρτεμις, Ηρακλής, Θεαγένης, Ήρωες, Κυβέλη και ανατολικές θεÏŒτητες). 
Η μικρή αίθουσα 11 λειτουργεί ως μικρή στάση και ανάπαυλα για ξεκο�ραση του επισκέπτη πριν συνεχίσει την περιήγησή του στην υπÏŒλοιπη έκθεση του Μουσείου. 
Στην αίθουσα 12 συνεχίζεται η έκθεση για τη θρησκευτική ζωή και τα ιερά (ΔιÏŒνυσος και συνοδοί, Αλέξανδρος, Θέατρο). 
Στην αίθουσα 13 παρουσιάζονται χαρακτηριστικοί τομείς της οικονομικής ζωής του νησιο� που βασίζονταν στις άφθονες πλουτοπαραγωγικές πηγές του. Η οργάνωση της παραγωγής αντικατοπτρίζεται στα αντιπροσωπευτικά σ�νολα νομισμάτων της Θάσου που καλ�πτουν ÏŒλες τις χρονικές περιÏŒδους. 
Βασική καλλιέργεια, κυρίως στα κλασικά και ελληνιστικά χρÏŒνια, ήταν αυτή του αμπελιο�. Η Θάσος παρήγαγε κρασί ανÏŽτερης ποιÏŒτητας, διάσημο στον τÏŒτε γνωστÏŒ κÏŒσμο. Η διαδικασία της παραγωγής και πÏŽλησης του κρασιο� βρισκÏŒταν κάτω απÏŒ στενÏŒ κρατικÏŒ έλεγχο. ΑυτÏŒ φαίνεται τÏŒσο απÏŒ νÏŒμους που σÏŽθηκαν σε επιγραφές, ÏŒσο και τα σφραγίσματα στους αμφορείς στους οποίους συσκε�αζαν το κρασί για την παλαίωση και την πÏŽλησή του. 
Στην αίθουσα 14 παρουσιάζονται τα εργαστήρια και οι τεχνίτες του πηλο� με χαρακτηριστικά παραδείγματα της κοροπλαστικής (δηλαδή της κατασκευής πήλινων αγαλματιδίων), της αγγειοπλαστικής και της αγγειογραφίας. Ο πηλÏŒς σε ÏŒλες τις εποχές είναι το κατεξοχήν υλικÏŒ για την κατασκευή των κεράμων για τις στέγες καθÏŽς και για άλλα στοιχεία της ανωδομής των κτιρίων, οπÏŒτε στην αίθουσα 14β παρουσιάζεται η τέχνη του πηλο� στην αρχιτεκτονική. 
Η αίθουσα 15 είναι αφιερωμένη στη γλυπτική σε μάρμαρο, που είναι ιδιαίτερα ανθο�σα τέχνη στη Θάσο, νησί πλο�σιο σε μαρμαροφÏŒρα κοιτάσματα και ανοιχτÏŒ στις επιρροές απÏŒ τον αιγαιακÏŒ κÏŒσμο. 
Στην αίθουσα 16, εκτίθεται ένα σ�νολο ημίεργων γλυπτÏŽν, αφορμή για τον επισκέπτη να γνωρίσει τα διαφορετικά στάδια της εργασίας του γλ�πτη. Στην ίδια αίθουσα εκτίθενται χαρακτηριστικά σ�νολα ταφικÏŽν κτερισμάτων και επιτ�μβιων μνημείων, ευρήματα των ανασκαφÏŽν κυρίως των τελευταίων ετÏŽν. 
Η επίσκεψη στο Μουσείο ολοκληρÏŽνεται με το πέρασμα απÏŒ το υπερÏŽο (αίθουσα 17) απÏŒ το οποίο οι επισκέπτες μπορο�ν να θαυμάσουν την πίσω ÏŒψη του αγάλματος του Κο�ρου.