Πολιτιστικός Οδηγός Καβάλας
Η πόλη της Καβάλας, σημαντικό λιμάνι στη βόρεια ακτή του Αιγαίου κατοικείται από τα προϊστορικά χρόνια. Η πρώτη πόλη με το όνομα Νεάπολις ήταν πιθανότατα αποικία των Θασίων, που με τη σειρά της ήταν αποικία των Παρίων. Η πόλη γνώρισε ημέρες ευμάρειας και οι σχέσεις της με τη Θάσο πέρασαν πολλές διακυμάνσεις. Στον Πελοποννησιακό Πόλεμο πήρε το μέρος της Αθήνας. Έκοψε δικό της νόμισμα, χαρακτηριστικό ανεξαρτησίας. Ακολο�θησε τη μοίρα της περιοχής και περιήλθε στον έλεγχο των Μακεδόνων, όταν η ανάδειξη των Φιλίππων την κατέστησε το επίνειό τους. Η σημασία της στα χρόνια των Ρωμαίων ενισχ�θηκε με την εγκατάσταση ρωμαίων αποίκων και την κατασκευή της Εγνατίας Οδο�, καθώς αποτέλεσε σημείο ένωσης θαλασσίων και χερσαίων δρόμων. Αυτός θα ήταν ένας από τους λόγους για τους οποίους αποβιβάστηκε στην πόλη ο Απ. Πα�λος, προερχόμενος από τη Μ. Ασία στο πρώτο από τα ταξίδια για τη διάδοση του Χριστιανισμο� στην Ευρώπη.
Στην πόλη, ο Χριστιανισμός αφήνει το αποτ�πωμά του με την ίδρυση εκκλησιών. Την περίοδο των μετακινήσεων των λαών (7ος-9ος αι.), όταν ο έλεγχος στην ενδοχώρα χάνεται, η πόλη μένει στα χέρια των Βυζαντινών, σημαντικό λιμάνι μεταξ� Κωνσταντινο�πολης και Θεσσαλονίκης. Η πόλη ανασυγκροτείται με δαπάνες από την πρωτε�ουσα και αποκτά νέο όνομα, Χριστο�πολις. Λεηλατείται από τους Νορμανδο�ς και πέφτει στα χέρια των Σταυροφόρων για μικρό διάστημα. Στην περίοδο των εμφυλίων πολέμων, στις αρχές του 14ου αι. γίνεται θέατρο μαχών και για την αποτροπή της Καταλανικής κομπανίας οικοδομείται μακρ� τείχος από τον Ιωάννη Παλαιολόγο. Η πόλη μετά από περιπέτειες περιέρχε ται στον έλεγχο των Οθωμανών γ�ρω στο 1390 και κατά τις πηγές, καταστρέφεται από τα θεμέλια. Η ζωή μάλλον συνεχίζεται στο επίπεδο της επιβίωσης μέχρι τις αρχές του 16ου αι. όταν η πόλη ανασυγκροτείται από το μεγάλο βεζίρη Ιμπραχήμ Πασά και αποκτά τις υποδομές ενός οθωμανικο� κέντρου (τζαμί, χάνι, ιμαρέτ, χαμάμ κ.λπ.). Η πόλη είναι το ήσυχο κέντρο μιας μικρής διοικητικής μονάδας μέχρι την έκρηξη του εμπορίου καπνο� στα τέλη του 17ου αι.
Η επιτυχία των ανατολικών καπνών στις αγορές της Δ�σης κάνει την Καβάλα πολ�βουο εμπορικό κέντρο, που προσελκ�ει εμπόρους από όλον τον κόσμο. Η πληθυσμιακή έκρηξη οδηγεί στην επέκταση της πόλης εκτός των τειχών στα μέσα της δεκαετίας του 1860. Τεράστιες και πολυάριθμες καπναποθήκες οικοδομο�νται και νέες γειτονιές για τους εργάτες και τους επιχειρηματίες. Στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο το 1912 περνά στα χέρια των Βουλγάρων και το 1913 στους Έλληνες. Στη δε�τερη βουλγαρική κατοχή (1916-1918) χάνει μεγάλο τμήμα του πληθυσμο� της από συστηματική στέρηση τροφίμων. Το 1923 εγκαθίστανται πολλοί ανταλλάξιμοι πρόσφυγες από τη Μ. Ασία, τον Πόντο και την Αν. Θράκη. Στη διάρκεια της κατοχής προσαρτάται από τη Βουλγαρία και πληρώνει βαρ� τίμημα. Στη μεταπολεμική περίοδο η Καβάλα επεκτείνεται και η οικονομία της, μετά την κατάρρευση του καπνεμπορίου, στρέφεται στις υπηρεσίες και ιδιαίτερα στον τουρισμό.
